Tìm hiểu về tảo xanh lam và tảo nhớt đỏ: Vi khuẩn lam
Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) thường được gọi là tảo lam trong hồ cá nước ngọt hoặc tảo nhớt đỏ trong hồ cá nước mặn, là một ngành vi khuẩn có khả năng quang hợp. Tên gọi “Cyanobacteria” có nguồn gốc từ màu sắc của các loài vi khuẩn này (tiếng Hy Lạp: κυανός (kyanós) = lam). Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) là một trong những sinh vật sống lâu đời nhất trên hành tinh với hóa thạch có niên đại 3,5 tỷ năm trước trong lớp đá Achaean ở Tây Úc. Đây là một dạng sống mạnh mẽ vì không giống thực vật chỉ có thể quang hợp hiệu quả nhất với bước sóng ánh sáng đỏ nhưng vi khuẩn lam (Cyanobacteria) thì có thể quang hợp với tất cả các bước sóng ánh sáng và tồn tại bằng nguồn dinh dưỡng từ các chất thải hữu cơ, bao gồm Phosphate và Nitrate.
Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) có thể được tìm thấy gần như trong mọi môi trường sống trên đất liền, trong nước, trong đất đá, trong các hoang mạc và thậm chí kể cả tại Nam Cực. Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) có thể xuất hiện như là các tế bào phiêu sinh hoặc là các màng sinh học quang dưỡng trong môi trường nhân tạo của hồ cá cảnh. Bình thường, vi khuẩn lam (Cyanobacteria) không gây nguy hiểm cho động vật của hồ cá nước ngọt hoặc nước mặn, nhưng khi gặp môi trường thuận lợi thì vi khuẩn lam (Cyanobacteria) có thể nhanh chóng bao phủ mọi bề mặt của hồ cá chỉ trong vài ngày, khi đó điều tồi tệ mới thực sự bắt đầu.
Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) đến từ đâu?
Một trong những câu hỏi đầu tiên mà người chơi cá cảnh thường đặt ra khi đối mặt với sự bùng phát của vi khuẩn lam (Cyanobacteria) là: "Nó đến từ đâu?" Tuy nhiên, hiện tại không ai có thể trả lời chính xác bởi vì những vi khuẩn này có thể ngủ yên hàng ngàn năm cho đến khi gặp điều kiện thích hợp để tiếp tục sinh sôi. Ban đầu vi khuẩn lam (Cyanobacteria) có thể đã bám vào bất cứ thứ gì chưa được tẩy trùng hoàn toàn trước khi cho vào hồ cá cảnh, bao gồm đồ trang trí, thiết bị phần cứng, đất cát nền, thực vật sống, đá lũa và thậm chí cả nguồn nước châm vào hồ cá.
Thường không có nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự bùng phát của vi khuẩn lam (Cyanobacteria), nhiều khả năng là sự kết hợp giữa ánh sáng không phù hợp, chất dinh dưỡng dồi dào và môi trường tuần hoàn kém, ít Oxy đã thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn. Những hồ cá có vi khuẩn lam (Cyanobacteria) xuất hiện với màu đỏ hoặc xanh lam thường có chất lượng nước có mức Amoniac, Nitrit và Nitrat thấp.
Làm thế nào để loại bỏ tảo xanh trong bể nước ngọt?
Thật không may, không có loài động vật nước ngọt nào ăn loại “tảo” này và các chế phẩm kiểm soát tảo tiêu chuẩn không thể làm giảm bớt tình trạng này. Trong môi trường nước ngọt, có thể loại bỏ vi khuẩn lam (Cyanobacteria) bằng tay, nhưng việc này tốn rất nhiều thời gian và công sức.
Có một quy trình có thể loại bỏ loại vi khuẩn đặc biệt này khỏi hồ cá của bạn trong vòng chưa đầy một tuần, dù ở nước mặn hay nước ngọt. Phương pháp loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn lam (Cyanobacteria) cần tiếp cận xử lý nhiều mặt, bao gồm hạn chế hoặc thay đổi ánh sáng, sửa đổi lịch cho cá ăn, loại bỏ vật lý bằng máy làm sạch sỏi, giảm nhiệt độ nước và tăng cường bổ sung Oxy cho nước. Hãy sẽ xem xét về các bước sau đây:
1. Chiếu sáng
Khả năng quang hợp của vi khuẩn giúp nó có thể tự tạo ra chất dinh dưỡng hoặc sử dụng năng lượng ánh sáng từ hệ thống chiếu sáng của hồ cá để giúp chuyển hóa chất thải hữu cơ thành dạng thức ăn có thể sử dụng được. Vi khuẩn lam (Cyanobacteria) sử dụng các bước sóng ánh sáng mà thực vật bậc cao không sử dụng. Điều này có nghĩa là ánh sáng trong hồ cá của bạn là điểm tấn công đầu tiên để loại bỏ vi khuẩn lam (Cyanobacteria). Việc giảm hoặc loại bỏ các bước sóng mà chúng sử dụng sẽ làm giảm đáng kể khả năng sinh sôi và xâm lấn của chúng.
Nếu hệ thống chiếu sáng cho hồ cá của bạn đã hơn một năm tuổi, có thể nó không phát ra ánh sáng ở cùng bước sóng như lúc bắt đầu sử dụng, nó phát ra ánh sáng yếu hơn, có bước sóng thấp hơn. Đây là một vấn đề phổ biến mà hầu hết người chơi cá cảnh đều không biết. Sự phân rã ánh sáng này có thể khiến bóng đèn được đánh giá là nguồn sáng có bước sóng 420 đến 460 nanomet phát ra ánh sáng ở phạm vi 560 đến 620 nanomet sau một năm. Phạm vi 560 đến 620 nanomet này là phạm vi mà vi khuẩn lam (Cyanobacteria) sinh sôi nảy nở.
Việc thay thế các bóng đèn hiện tại của bạn bằng bóng đèn cân bằng 6.400K đến 14.000K sẽ ngay lập tức giảm lượng ánh sáng có thể sử dụng cho vi khuẩn lam (Cyanobacteria) sử dụng. Mặc dù được khuyến nghị sử dụng máy khử trùng bằng tia cực tím để tiêu diệt vi khuẩn lam (Cyanobacteria) trôi nổi tự do nhưng không hoàn toàn cần thiết để loại bỏ tai họa trong vòng chưa đầy một tuần. Thay bóng đèn trong hồ cá của bạn sau mỗi 9 đến 12 tháng sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn lam (Cyanobacteria) tái phát.
